Wat is Ehrlichiose?
Ehrlichiose is een ziekte die door teken wordt verspreid. Door de tekenbeet wordt de hond geïnfecteerd met Erhlichia, een bacterieachtig organisme. Na infectie vermeerdert de Ehrlichia en tast de witte bloedlichaampjes aan.
Teken besmet met deze bacterie komen voornamelijk voor rond het Middellandse Zeegebied. Toch zijn er net als bij andere tekenziekten meldingen van besmette honden die nooit in het buitenland zijn geweest.
Wat zijn de verschijnselen van honden met Ehrlichia besmetting?
De eerste verschijnselen kunnen ontstaan 5 tot 21 dagen na besmetting.
We zien dan vaak:
Minder vaak voorkomend zijn:
De ziekte kan veel overeenkomsten vertonen met Babesiose en Leishmaniose en ook in combinatie met deze ziekten gezien worden.
Diagnostiek
Een verhaal van verblijf in het buitenland (maar tegenwoordig komt het ook af en toe voor in België en Nederland), het uitblijven van resultaat van andere behandeling de vage klachten doet bij een oplettende dierenarts het vermoeden rijzen dat we hier met Ehrlichia te maken kunnen hebben. De diagnose wordt uiteindelijk bevestigd door bloedonderzoek. Verhoogde activiteit van de lever, een laag aantal witte bloedcellen en een laag aantal bloedplaatjes zijn aanwijzingen. Wanneer er antistoffen aanwezig zijn, is de hond in elk geval met de ziekteverwekker in aanraking geweest. Als hij daarnaast een aantal van de genoemde symptomen vertoont, kan men er redelijk zeker van zijn dat hij aan Ehrlichiose lijdt.
Behandeling van Ehrlichiose
Indien vroeg ontdekt kan Ehrlichiose goed behandeld worden met antibiotica. Doxycyline is het middel van eerste keus en moet minimaal 3 weken maar soms ook wel enkele maanden gegeven worden.
Vooruitzichten voor een hond met Ehrlichiose
Indien op tijd gediagnosticeerd en behandeld dan zijn de vooruitzichten op zich prima. Bij veel te late diagnostiek kan het een dodelijke afloop hebben of krijgt een chronisch verloop.
Een enkele keer wordt de ziekte chronisch en zien we vage klachten; "de hond doet het niet goed, lijkt niet helemaal de oude meer". Bij situaties van weerstandsvermindering (stress, ziekte, ouderdom) kan de ziekte opnieuw de kop opsteken. Ook medicijngebruik (vooral Prednison!) kan de ziekte opnieuw doen opleven.
Kan ik Ehrlichia besmetting voorkomen?
Net als alle andere tekenziekten berust de preventie op het bestrijden van teken dus:
Wat is Leishmania?
Leishmania is een ziekte die door zandvliegjes wordt overgebracht en alleen (hoelang nog?) rondom de Middellandse Zee en zuidelijker voorkomt. Het is een ziekte waar een hond meestal niet meer vanaf komt maar goed te behandelen is met o.a. Allopurinol. Preventie is gebaseerd op voorkomen van steken door zandvliegjes en dat kan met behulp van de bepaalde preventiemiddelen, let wel niet elk middel is goed, Scalibor® Protectorband is een geregistreerd, goedgekeurd middel voor gebruik tegen zandvliegen. Ook Advantix en Vectra 3D (beide spot-on) kunnen voor dit doel gebruikt worden.
Leishmania bij de hond wordt veroorzaakt door de eencellig parasiet (protozo) Leishmania Donovani.
Deze parasiet wordt overgebracht zoals reeds aangehaald door de zandvlieg, deze houdt zich overdag verscholen, maar rond zonsondergang komt zij te voorschijn. De hond wordt gebeten en de Leishmania komt in het bloed van de hond terecht. De zandvlieg komt nog niet in België en Nederland voor. Echter, gezien de toename van vroeger (sub)tropische aandoeningen zoals hartworm en Babesiose, is het zeer waarschijnlijk dat dat niet al te lang op zich zal laten wachten. Het probleem van de aandoening is dat het ziektebeeld en het verloop van hond tot hond zeer kan verschillen.
Sommige honden krijgen de ziekte heel kort na de infectie, bij anderen is het hun hele leven aanwezig, zonder ooit klachten te hebben. De parasiet kan zich inkapselen in milt lever, maar ook in beenmerg en/of lymfeklieren. Op zo’n moment is de ziekte dan ook niet aan te tonen door een test. Maanden tot jaren later kan de ziekte "wakker " worden en gaat de hond pas symptomen vertonen. Of en wanneer de ziekte actief wordt hangt af van de individuele afweer van de hond. Alle honden in het Middellandse Zeegebied worden vroeg in hun leven door de zandvlieg gestoken en zullen afweerstoffen bij zich dragen. De ziekte kan dan na enkele weken tot jaren tot uiting komen. Het treft dan vooral honden met een zeer laag immuunsysteem. Ook al is de hond getest en negatief bevonden is, wil dat niet zeggen dat de hond niet jaren later - tot 7 jaar - alsnog de ziekte kan krijgen.
Wat zijn de symptomen van een hond met Leishmania?
Leishmaniose is een van de moeilijkste ziektes om te herkennen aan de hand van symptomen omdat het zo'n divers ziektebeeld kan hebben. Bovendien kan de hond drager zijn (positief) zonder ooit ziek te worden.
Afhankelijk van de organen die aangetast zijn door de parasiet en het stadium van de ziekte, kunnen er verschillende ziekteverschijnselen optreden:
Algemene toestand van de hond:
Huidklachten:
Bloed:
Overige:
Hoe wordt de diagnose Leishmania gesteld?
De diagnose is nogal lastig vanwege de verschillende uitingsvormen. Daarnaast bestaan er meerdere testen voor Leishmaniose die op verschillende momenten of gecombineerd kunnen worden toegepast. Wordt er negatief getest maar blijven de klachten dan is het aan te raden nog eens te testen.
Wat is de behandeling van Leishmaniose?
In principe is de hond goed te behandelen, mits tijdig ontdekt. Nadat positief getest is kan gestart worden met Glucantime®.De injecties worden elke dag om en om, subcutaan (onderhuids) en intramusculair ( in de spier) ingespoten door de dierenarts gedurende ongeveer 25 dagen, afhankelijk van de hoogte van de titerwaarde. Vervolgens wordt er gelijktijdig of na de Glucantime® gestart met de tablettenkuur van Allopurinol®, dat de symptomen doet verminderen. Honden die na behandeling opnieuw getest worden, kunnen negatief zijn. Sommige blijven de tablettenkuur gedurende hun hele leven gebruiken zonder nadelige gevolgen. Ze blijven echter wel drager van de ziekte. Het is tevens verstandig om het bloed om de 3 -6 maanden te laten controleren
Lever- en nierpatiënten!
Heel belangrijk bij deze behandeling met Glucantime® is dat de nieren en lever nog redelijk goed zijn. Is dit niet het geval dan dient de injectiebehandeling achterwege te blijven. Er wordt dan direct gestart met de Allopurinol®.
Na het stoppen van deze behandeling zal de ziekte de kop weer opsteken.
Is Leishmania te voorkomen?
Preventie van Leishmaniose is gebaseerd op het voorkomen van de beten van de zandvlieg;
Gaat u met de hond op vakantie rond de Middellandse zee, doe hem dan de Scalibor® tekenband om, deze biedt voor 95% bescherming tegen zandvliegjes
De vliegjes zijn rond zonsopgang en zonsondergang het meest actief. Houdt uw hond dus ‘s avonds en ’s nachts zoveel mogelijk binnen en gebruik dubbel muskietengaas.
Hoe zuidelijker u reist hoe groter de kans op besmetting.
De zandvlieg is actiever in en bij waterrijke gebieden, ze hebben water nodig om te overleven.
Meer feiten over Leishmania
Leishmaniasis is - zover bekend - niet overdraagbaar op mensen.
Personen met een verlaagd immuunsysteem - zoals HIV patiënten - hebben wel een verhoogd risico om zelf Leishmaniasis te ontwikkelen als ze gestoken zijn door een zandvlieg in de risicogebieden.
Onderzoek heeft aangetoond dat vlooien en teken de ziekte niet over kunnen brengen. In diverse landen in Europa zijn honden met Leishmaniasis die met andere honden samenleven, waarbij géén van de andere honden de ziekte heeft ontwikkeld.
Als een hond in een stabiele, rustige omgeving verblijft en zich prettig voelt, zodat het afweersysteem goed kan functioneren, gaat het in de meeste gevallen met behulp van de medicatie Allopurinol® erg goed.
Na een gecombineerde behandeling duurt het veel langer voordat de ziekte terugkomt en is het zelfs mogelijk dat de ziekte niet meer terugkomt.
Het is vrijwel onmogelijk om de parasiet volledig weg te krijgen, na behandeling zullen veruit de meeste honden drager blijven.
Bij een juiste behandeling en tijdige onderkenning van de symptomen kan een hond met Leishmaniose goed gezond oud worden.
Leishmaniose hoeft niet te betekenen dat je hond hieraan overlijdt of zelfs maar zichtbaar ziek hoeft te zijn.
Er zijn honden die aan Leishmaniose overlijden, maar veelal gaat het dan om honden waarbij de behandeling laat is ingezet of om honden met daarbij bijvoorbeeld een Ehrlichia besmetting.
De ziekte is en blijft wel een sluipmoordenaar. Het is een ziekte die in de gaten moet worden gehouden met regelmatige testen. Zowel op de parasiet als de functies van de organen. Zeer belangrijk is en blijft een vroegtijdige diagnose.
Stress verlaagt de weerstand van de hond waardoor de Leishmania wakker kan worden. Probeer dit te voorkomen, geef de hond een stabiele, rustige omgeving.
Het gebruik van cortisonen (zoals prednison) vermindert de natuurlijke weerstand van de hond waardoor de ziekte kan terug keren. Probeer daarom het gebruik te voorkomen. Gebruik het alleen kortstondig of als het echt niet anders kan.
Narcose kan de weerstand eveneens ernstig verlagen. Laat dat alleen doen als de hond weer stabiel is of als het echt niet anders kan.
Onthoudt, hoe zuidelijker u reist hoe groter de kans is op besmetting. Ook is de vlieg actiever bij waterrijke gebieden. De zandvlieg heeft water nodig om te overleven.
Wat is Babesiose?
Babesiosa Canis is een eencellige parasiet, een protozo, die zich in de rode bloedcellen van honden nestelt en deze te gronde richt. De protozo wordt overgebracht door de inmiddels beruchte Dermacentor teek. Deze teek kwam eerder voornamelijk in de tropische en subtropische gebieden voor maar is zich inmiddels ook in België en Nederland aan het vestigen. Het risico dat honden de infectie rond het Middellandse Zeegebied en Frankrijk oplopen is een stuk groter dan in België of Nederland. Toch is het goed zeer bedacht op deze dodelijke infectie te zijn.
Wat zijn de symptomen van een hond met Babesiose?
Ongeveer 10-20 dagen na de beet van een Dermacentor teek kan een hond met Babesiose de volgende verschijnselen laten zien:
Bij niet-tijdige behandeling is het sterftepercentage hoog.
Hoe stellen we de diagnose Babesiose?
Aan de hand van het verhaal (last van teken, buitenland geweest), lichamelijk onderzoek (zie symptomen) en bloedonderzoek. De parasieten zijn zichtbaar te maken in de rode bloedcellen.
Wat is de behandeling voor Babesiose?
De behandeling moet zo snel mogelijk gestart worden. Hoe eerder, hoe beter de kans op genezing. De behandeling bestaat uit 2 injecties Imidocarb® met een tussentijd van zo'n 10 dagen.
Kan ik Babesiose voorkomen?
De beste preventie tegen Babesiose is een optimale tekenbestrijding:
Er bestaat overigens ook een vaccin tegen Babesia (Pirodog), deze biedt echter geen 100% bescherming. Wel zullen de dieren die het toch krijgen minder ziek zijn. De tekenbestrijding blijft echter het belangrijkste.
Hartwormen zijn de meest levensbedreigende hondenwormen, omdat ze zich in het hart en de longslagaderen van de hond vestigen waar zij een tekortschieten van de hartfunctie en uiteindelijk de dood veroorzaken. Volwassen wormen zijn 10 tot 30 cm lang en hebben een diameter van ongeveer 1 mm.
In welk gebied loopt mijn hond risico?
In Noord-Amerika komt hartworm wijdverspreid voor en is het al langer een groot probleem. In Europa is dit een sterk naar het noorden oprukkende aandoening. Gaat u ten zuiden van de lijn Parijs - Milaan op vakantie, dan doet u er goed aan preventieve maatregelen te nemen. De komende jaren is de verwachting dat deze lijn naar boven wordt bijgesteld.
Hoe vindt de besmetting plaats?
Hartwormen worden overgedragen door muskieten. Wanneer een besmette muskiet een hond bijt, geeft hij de larven van de worm door die vervolgens door het lichaam migreren totdat ze in circa 3-4 maanden tijd hun uiteindelijke bestemming hebben bereikt (hart en longslagaderen), daar groeien ze binnen nog eens 3 maanden uit tot volwassen wormen (macrofilariae) en beginnen larven te produceren (microfilariae) die ongeveer 2 jaar kunnen overleven in de bloedsomloop.
Wanneer een muskiet een besmette hond bijt, pikt hij deze larven op en kan de besmetting zo doorgeven aan andere honden.
Wat gebeurt er met een hond met hartworm?
Na verloop van tijd veroorzaakt de aanwezigheid van volwassen wormen in het hart en de longslagaderen een ontsteking en een verdikking van de wand van de aderen die leidt tot een verhoging van de bloeddruk en een grotere inspanning van het hart om het bloed door deze aderen te pompen. Als gevolg kan de hartfunctie van de hond tekort gaan schieten, wat uiteindelijk tot de dood kan leiden. De hond vertoont doorgaans pas klinische symptomen wanneer de ziekte in een zeer ernstig stadium is gekomen (meestal 3 tot 5 jaar na besmetting). De eerste tekenen bestaan uit af en toe hoesten en vermoeidheid; later wordt de hoest chronisch en gaat gepaard met een moeizame ademhaling – vooral tijdens en na lichaamsbeweging – een lichte bloedarmoede en lusteloosheid. In vergevorderde gevallen kan de hond zelfs al na een lichte lichamelijke inspanning instorten. De meeste honden ontwikkelen uiteindelijk een congestief tekortschieten van de hartfunctie.
Hoe wordt hartworm behandeld?
Er zijn 2 manieren om de hond te behandelen tegen hartworm.
De ene is dat je de hond behandelt met injecties Immiticide in de spieren. Deze injecties doden de wormen. Deze behandeling is echter niet zonder risico’s omdat de dode wormen in de bloedbaan terecht komen. Er kan dan een verstopping in de aders (trombose) komen met de dood tot gevolg. En het hart kan door de plotselinge dood van alle wormen gaan lekken, wat een snelle dood tot gevolg kan hebben. Daarom adviseren wij u deze behandeling niet.
De andere behandeling is met Stronghold pipetjes. Elke maand geef je de hond een pipetje waardoor de larfjes dood gaan. De volwassen wormen kunnen tot 7 jaar leven en zullen vanzelf doodgaan. De dode wormen sterven langzaam 1 voor 1 waardoor er niet zo een groot gevaar is om een verstopping in de ader te krijgen.
Hartwormpreventie
In tegenstelling tot de behandeling is de preventie van hartworm veilig, gemakkelijk en doeltreffend. Voordat er met een preventieve behandeling wordt gestart, moeten honden worden getest op een hartwormbesmetting; besmette honden moeten worden behandeld tegen volwassen wormen en microfilariae, voordat er wordt begonnen met een preventieprogramma. Preventieve middelen worden doorgaans maandelijks toegediend, te beginnen binnen één maand na aanvang van het muskietenseizoen (of de blootstelling aan een mogelijke besmetting, bijvoorbeeld wanneer je naar landen met hartworm reist) tot één maand na het eind van de blootstelling.
Sommige preventieve middelen werken ook tegen alle andere veel voorkomende hondenwormen en zorgen zo voor een volledige bescherming van je huisdier.
Wat is de Ziekte van Lyme?
De Ziekte van Lyme is een ernstige aandoening voor mens en dier. We zien het steeds vaker in België en Nederland voorkomen. Mits in een vroeg stadium behandeld is de prognose goed. Tekenpreventie is de belangrijkste maatregel om de ziekte te voorkomen.
In heel België en Nederland komen besmette teken voor. Verder onderzoek is in volle gang.
Hoe wordt de bacterie overgedragen?
Het type teek dat de bacterie kan overdragen is de Ixodes teek. De bacterie kan zich in wilde dieren (zoals herten zwijnen en reeën) vermeerderen zonder dat deze dieren ziek worden. Wanneer een teek zich voedt op zo’n geïnfecteerd dier, wordt de teek besmet. Deze teek kan dan op zijn beurt weer uw huisdier besmetten.
Onderzoek heeft uitgewezen dat de teek zich minimaal 24 uur moet voeden om voldoende bacteriën over te dragen om ziekte te veroorzaken. Vroege verwijdering van teken verkleint dus de kans op ontwikkeling van ziekte.
Wordt Lyme bij uw huisdier vastgesteld dan loopt uzelf geen kans op besmetting via uw huisdier.
Welke symptomen zien we bij een hond bij de Ziekte van Lyme?
Het meest voorkomende verschijnsel is gewrichtsontsteking dat zich uit in plotselinge kreupelheid en pijn aan meerdere gewrichten. Andere verschijnselen zijn:
Let op:
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose kan voor een deel op het verhaal en goed uitvoerig klinisch onderzoek worden gesteld. Bloedonderzoek kan een infectie aantonen maar het kan zijn dat dit bloedonderzoek herhaald moet worden omdat in het begin de dieren nog geen positieve uitslag laten zien terwijl ze wel besmet zijn!
Röntgenfoto's kunnen geadviseerd worden om andere oorzaken van kreupelheid uit te sluiten.
Hoe wordt de Ziekte van Lyme behandeld?
De Ziekte van Lyme wordt behandeld met antibiotica. Het middel van eerste keus is Doxycycline. Een huisdier met Lyme reageert normaal gesproken binnen enkele dagen op de ziekte. Wanneer de ziekte niet snel genoeg wordt gediagnosticeerd kan de ziekte chronisch worden en ernstige nierschade veroorzaken.
Wat is de beste preventie?
Dieren in gebieden waar veel teken voorkomen hebben de grootste kans op infectie (bos/ heide/ duinen. De risico’s op door teken overgebrachte ziekten zijn in de meer zuidelijke landen een echte must. Goede preventie berust een aantal maatregelen:
Kijk uw hond na elke wandeling goed na op teken. Vindt u een teek? Verwijder de teek dan zo snel mogelijk, liefst met een tekenpincet.
Vroege diagnostiek
Vertoont uw huisdier hierboven genoemde klachten dan is het goed zo spoedig mogelijk uw huisdier door uw dierenarts te laten onderzoeken.
Bron www.dierendokters.com
© Copyright vzw Galgo Save Belgium asbl
www.galgosavebelgium.be All Rights Reserved. 2020